Tot ziens en bedankt voor het krill

Biljarden kleine garnaaltjes zwemmen rond de zuidpool in de oceaan, en vormen een rijke voedselbron voor de meeste diersoorten die hier leven. Alleen een walvis eet al een paar ton van die diertjes per dag. Zonder deze krillmotor ook geen kinband- of adeliepinguins, dus een bedankje voor de schaaldiertjes als hoofdsponsor van onze reis is wel op zijn plaats.

Pingu begint zich zo langzamerhand te ontwikkelen tot een echt fotomodel. Na Pleneau bay, waar we langs een ware gallerie van de meest fantastische ijssculpturen varen, gaat hij op de foto met de Gentoopinguins, en onze medepassagiers fotograferen er lustig op los. Ze kennen pingu inmiddels, want hij haalde ook al de derde plaats in de categorie humor in een fotowedstrijd op het schip, met een foto waarop hij in zijn bedje wakker wordt in ons scheepskoelkastje. Een cocktail in de bar, met duizenden jaren oud gletsjerijs, is dan dik verdiend.

Na een zonnige passage door het imposante Lemaire Channel kunnen we een van onze expeditiemissies eindelijk oppakken. Zelfs hier zijn er een paar geocaches, en die kunnen we natuurlijk niet links laten liggen. Bij een Argentijns station dat we bezoeken klimmen we er een berg voor op, om daarna al rodelend op onze dikke broeken en jassen met grote vaart weer naar beneden te gaan. Bij Vernadsky station (Ukraine) ligt nog niets. Dus missie: er moet een pinguincache van ons in Antarctica komen, en wel hier. We leggen met toestemming van de commandant een plastic pinguin neer, netjes vast aan een van de gebouwen, want de regels staan terecht niet toe dat je zomaar wat verstopt in de Antarctische natuur. Bij dit station versturen we ook een paar kaarten, en krijgen we een stempel in ons paspoort (met pinguins!). We zijn heel benieuwd hoe lang die kaarten over hun reis gaan doen. De rest posten we maar in Ushuaia.

In Wilhelminabaai, genoemd naar een voormalig koningin van een nietig landje op het noordelijk halfrond, wemelt het van de walvissen. Overal waar we kijken zien we ruggen, koppen en staarten boven het water uitkomen. De bultruggen malen niet om ons want ze zijn veel te druk bezig met eten. Wij dobberen rustig in de baai en genieten van de majestueuze tonnen blubber, die een prachtige waterdans voor ons opvoeren. Af en toe gaat de motor aan en varen we naar een ander deel van de baai. Zo komen we terecht bij een schouwspel dat je zelden ziet. De walvissen gebruiken soms een trucje om zo veel mogelijk krill bijeen te vegen tot een enorm zeebanket. Ze maken dan een cirkelvormig net van luchtbellen waarin de kleine beestjes gevangen worden. Daarna zwemmen de walvissen door het net naar de oppervlakte om zo veel mogelijk van het krill "op te scheppen". Overweldigend, en wij mogen het maar liefst vier keer zien, waarvan de laatste keer nog het meest spectaculair was. We zien dan namelijk de bubbels om onze zodiak heen gaan! En even later duiken de walvissen een paar meter naast ons op. Eentje duikt zo dicht bij de zodiak weer onder dat ie hem bijna raakt en onze stuurman de stuipen op het lijf jaagt. Het gezicht van mensen met enige ervaring in deze tak van sport kan boekdelen spreken over hoe bijzonder datgene is wat je op dat moment beleeft.

Op Deception Island bezoeken we een oude nederzetting van Walvisvaarders. Dit eiland is vulkanisch en dat kun je soms aan de watertemperatuur merken. Enkele helden op het schip willen dat wel testen en pellen al hun laagjes af tot zwembroek of bikini en duiken al gillend het water in, dat toch iets kouder is dan verwacht. Anja is een van de eersten, maar ik moet natuurlijk op het land blijven om alles vast te leggen. Ahum. Gelukkig is ze er niet verkouden door geworden.

Onze laatste landing is op Livingston Island, South Shetlands. We komen hier terecht in een ware explosie van leven. Duizenden Gentoo- en Kinbandpinguins staan met smart op ons te wachten en roepen in extase, snavels in de lucht en klapperend met hun vleugeltjes, dat de pinguinkoningin eraan komt. Roofvogels azen op de pinguinkuikens, en een verdwaalde Macaronipinguin wordt het slachtoffer van een grootschalig fotobombardement. Een zeerob gaat netjes rechtop zitten en toont zijn tanden als onze expeditiefotograaf daarom vraagt. Er is hier zelfs wat gras. Het klimaat is dan ook wat milder dan waar we net vandaan komen, en de kuikens zijn dus ook al wat groter. Zo groot dat ze het nest verlaten hebben en al struikelend en over elkaar heen buitelend de volwassen pinguins opjagen, of onverschrokken tussen de luid boerende en zeeolifanten door huppelen. Het is een grote slapstick. Met dit feestje nemen we afscheid van Antarctica. De Vavilov maakt aanstalten om de Drake Passage weer te trotseren, waarna we als toetje op deze expeditie Kaap Hoorn zullen gaan ronden.

Met deze twee verslagjes heb ik eigenlijk nauwelijks recht kunnen doen aan onze onvergetelijke ervaring. Anja's foto's spreken veel meer tot de verbeelding. We zijn al bezig met een poging om een acceptabele selectie te maken uit de ruim 2000....

Zodra ik weer een pc en een normale internetverbinding tot mijn beschikking heb zal ik er hier een paar proberen te uploaden.